Sprawy socjalne

Opieka nad ciężko chorym z przewlekłą, zaawansowaną, i postępującą chorobą, to nie tylko zmaganie się z trudami opieki nad osobą bliską, ale także pomoc osobie chorej w uregulowaniu formalności związanych z gwałtownym, niekiedy, zaprzestaniem aktywności zawodowej. Choroba zastaje nas często w najmniej oczekiwanym okresie życia, czasem w okresie największej produktywności zawodowej. Jak uporać się z tymi problemami, kiedy z powodu choroby zostaje ograniczona sprawność fizyczna, niekiedy i umysłowa. Przejęcie inicjatywy i pomoc w załatwieniu formalności spada na rodzinę chorego i jego bliskich. Od czego zacząć? W którym okresie choroby podjąć odpowiednie działania? Co można uzyskać? Jakie instytucje mogą być pomocne w załatwianiu tego typu spraw? Z takimi pytaniami borykają się bliscy pacjenta.

Osoba ubezpieczona z chwilą zachorowania ma prawo do płatnego zwolnienia lekarskiego i przysługuje jej wtedy tzw. wynagrodzenie chorobowe, które wypłaca zakład pracy (tylko 33 dni w ciągu całego roku kalendarzowego). Jeżeli choroba trwa dłużej chory otrzymuje z ZUS-u tzw. zasiłek chorobowy. ZUS wypłaca zasiłek chorobowy do 182 dnia choroby. Po tym okresie trzeba podjąć odpowiednie działania. Jeżeli osoba chorująca nadal jest niezdolna do pracy można podjąć:

  • starania o rentę z tytułu niezdolności do pracy
  • starania o świadczenie rehabilitacyjne

Świadczenie rehabilitacyjne – można ubiegać się o nie, jeśli dalsze leczenie u chorego rokuje nadzieję na powrót do zdrowia. Przysługuje ono maksymalnie przez 12 miesięcy. W trakcie tego świadczenia chory otrzymuje przez pierwsze trzy miesiące 90 proc. swojej pensji, a przez następne miesiące 75 proc. pensji. Gdy choroba nie rokuje nadziei na wyleczenie, lekarz orzecznik ZUS może odmówić prawa do tego świadczenia. Należy wówczas niezwłocznie podjąć starania o przyznanie renty.

Starania o rentę – trzeba zacząć od lekarza, który wystawi zaświadczenie o niezdolności do pracy na druku N-9. Do tego zaświadczenia trzeba dołączyć:

  • dokumentację medyczną potwierdzającą leczenie (wyniki badań, karty wypisu ze szpitala itp.)
  • wniosek o rentę (formularz pobrać z ZUS-u)
  • ankietę (druk N-10) wypełnioną przez zakład pracy
  • dokumenty potwierdzające okresy składkowe i nieskładkowe
  • zaświadczenie o zarobkach z zakładu pracy (druk Rp-7)

W zależności od decyzji lekarza orzecznika ZUS, chory może otrzymać rentę stałą lub okresową, jeśli niezdolność do pracy jest tylko czasowa.

W sytuacji braku prawa do świadczeń (renty, emerytury), należy złożyć dokumenty w Miejskim Powiatowym Zespole do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności, celem uzyskania orzeczenia o stopniu niepełnosprawności, jak również zasiłku pielęgnacyjnego. Zgodnie z ustawą ustala się trzy stopnie niepełnosprawności:

  • znaczny
  • umiarkowany
  • lekki

Zasiłek pielęgnacyjny – przyznanie zasiłku pielęgnacyjnego nie jest uzależnione od osiąganych dochodów. Jego wysokość wynosi 153 zł. miesięcznie. Jest to kwota przyznana w celu częściowego pokrycia wydatków wynikających z konieczności zapewnienia opieki i pomocy innej osoby w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji. Zasiłek pielęgnacyjny przyznawany jest na czas nieokreślony, chyba że orzeczenie o stopniu niepełnosprawności zostało wydane na czas określony. Zasiłek w odróżnieniu od dodatku pielęgnacyjnego nie jest wypłacany przez ZUS, ale przez urząd gminy lub właściwy dla miejsca zamieszkania ośrodek pomocy społecznej.

Osoba chora, która nie ma uprawnień do świadczeń, ponieważ nie spełnia warunków do uzyskania renty, emerytury w świetle przepisów ustawy o emeryturach i rentach inwalidzkich może ubiegać się o świadczenia z pomocy społecznej. Jedną z form świadczonej pomocy jest pomoc finansowa w postaci zasiłków, świadczona przez Miejskie Ośrodki Pomocy Społecznej. W małych miejscowościach rolę taką pełnią Ośrodki Pomocy Społecznej

Zasiłek z Pomocy Społecznej – może być przyznany osobie, która jest w trudnej sytuacji życiowej spowodowanej między innymi chorobą, jak również jest w trudnej sytuacji finansowej. W zależności od sytuacji może to być zasiłek stały, okresowy, celowy, gwarantowany i wyrównawczy.

Ośrodki Pomocy Społecznej pełnią również inne ważne funkcje w sytuacji przewlekłej choroby:

  • organizują usługi opiekuńcze dla osób starszych, niepełnosprawnych i chorych
  • pokrywają wydatki na świadczenia zdrowotne
  • pomagają w staraniach o dom pomocy społecznej

Wsparciem finansowym dla osoby chorej, ale posiadającej prawo do emerytury, renty, renty rodzinnej jest dodatek pielęgnacyjny, którego wysokość wynosi około 200 zł/miesiąc.

Dodatek pielęgnacyjny – przysługuje osobie, która posiada prawo do świadczeń, jak również została uznana za całkowicie niezdolną do pracy oraz do samodzielnej egzystencji, albo ukończyła 75 lat. Jego przyznawaniem i wypłatą zajmuje się Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Brak zdolności do samodzielnej egzystencji przesądza to, że ubiegający się o dodatek wymaga opieki innej osoby (np. w myciu, ubieraniu się, jedzeniu posiłków itd.) Dokumenty, które należy złożyć w ZUS-ie w celu uzyskania dodatku to:

  • wniosek o dodatek pielęgnacyjny
  • zaświadczenie o aktualnym stanie zdrowia wystawione przez lekarza opiekującego się chorym (druk N-9)
  • dokumentację medyczną potwierdzającą stan zdrowia i leczenie (wyniki badań, karty wypisu ze szpitala)

W sytuacji, gdy podstawą do otrzymania dodatku pielęgnacyjnego jest fakt ukończenia 75 roku życia, dodatek zostanie przyznany przez ZUS z urzędu, bez konieczności dopełniania jakichkolwiek formalności przez emeryta lub rencistę.

To podstawowe informacje, mające na celu tylko częściowe pokazanie i przybliżenie spraw i formalności, z jakimi muszą uporać się bliscy chorego na początku trudnej drogi, jaką jest przewlekła, postępująca i nieuleczalna choroba.

Autor: mgr Grażyna Jaroszyk

Czy tekst był pomocny i zrozumiały? Jeśli masz pytania lub uwagi związane z artykułem prosimy o kontakt z naszym specjalistą. Tu znajdziesz formularz kontaktowy.