Odpowiedzi specjalisty
-
Jaki rodzaj balkonika dobrać pacjentowi?
Zasadą podstawową jest to, że im bardziej sprawny pacjent, tym balkonik może być bardziej dynamiczny – czyli z kółkami. Dla osób poruszających się mniej sprawnie dobieramy balkonik bez kołek – zakończony gumowymi nasadkami. Wysokość balkonika powinna być taka, żeby ręce chorego były ugięte pod kątem ok. 45 stopni.
mgr Magdalena Kojs
-
Jakiego rodzaju sprzęt ułatwi choremu niepełnosprawnemu korzystanie z toalety?
Dobrym rozwiązaniem jest krzesło toaletowe. Przy wyborze, by ułatwić choremu wstawanie, należy zwrócić uwagę, aby krzesło było odpowiednio wysokie – trochę wyższe od typowego krzesła. Ważną kwestią jest także rodzaj obicia. Tworzywo sztuczne umożliwi wykorzystywanie krzesła do toalety przy łóżku i sprawdzi się lepiej niż materiał, który chłonie wodę. Innym rozwiązaniem jest wózek z funkcją toaletową, który można dodatkowo wykorzystywać do poruszania się chorego. Jest jednak droższy. Tego rodzaju sprzęty są dostępne w niektórych wypożyczalniach hospicyjnych.
Krzesło toaletowe nie jest refundowane przez NFZ. Koszt zakupu krzesła sedesowego w zależności od standardu waha się i od 250 zł do 400 zł. Ta rozbieżność ceny wynika z dodatkowych udogodnień, jak możliwość regulacji, wyższa jakość wykonania itd. Wózek toaletowy jest znacznie droższy, to kwota ok. 700 zł.
mgr Magdalena Kojs, mgr Grażyna Jaroszyk/red.
-
Jak postępować u chorych z nudnościami i wymiotami?
W leczeniu nudności i wymiotów stosuje się odpowiednie leki przeciwwymiotne. Szczególnie trudne może być leczenie nudności i wymiotów, jeżeli dochodzi do rozwoju nowotworu w obrębie jamy brzusznej i miednicy małej, kiedy guz powoduje utrudnienie lub zablokowanie przechodzenia treści pokarmowej – mówimy wówczas o niedrożności mechanicznej jelit.
Oprócz leków przeciwwymiotnych i przeciwbólowych (najczęściej opioidów) podaje się wówczas tzw. leki rozkurczowe, które łagodzą bóle kolkowe jelit, występujące u większości chorych. W przypadku nasilonych nudności i wymiotów, zwłaszcza w przebiegu niedrożności jelit, podawanie leków przeciwwymiotnych i przeciwbólowych drogą doustną jest nieskuteczne, dlatego najczęściej leki zmieszane w jednej strzykawce, podawane są drogą podskórną przez igłę motylek: albo, co 4 godziny we wstrzyknięciach, albo przez pompę infuzyjną zasilaną baterią, która podaje leki w sposób ciągły.
dr Wojciech Leppert
-
W jaki sposób odżywiać chorych w opiece paliatywnej?
Często spotykanym problemem u chorych na zaawansowane nowotwory i inne schorzenia przewlekłe jest rozwój zespołu utraty apetytu (anoreksja), spadku masy ciała (wyniszczenie, kacheksja), wraz z towarzyszącym osłabieniem chorych (astenia). Ważne jest, aby oceny sytuacji chorego dokonali lekarz i pielęgniarka, dzięki czemu można niejednokrotnie zastosować leki, które poprawią apetyt chorych i samopoczucie. Istotne jest dbanie o higienę jamy ustnej, podawanie właściwych ilości płynów, a także stosowanie odżywek dostępnych w aptekach, które zwiększają kaloryczność i dostarczają niezbędne składniki diety.
Częstą przyczyną spadku masy ciała i utraty apetytu mogą być inne objawy np. występowanie nudności i wymiotów. Należy wówczas dążyć do skutecznego leczenia objawów odpowiedzialnych za rozwój utraty apetytu i spadku masy ciała. Jeżeli chory nie może przyjmować pokarmu drogą doustną należy rozważyć założenie przetoki do żołądka lub jelita cienkiego, bądź krótkotrwale odżywiać chorego przez sondę, zakładaną do żołądka przez nos.
U chorych z objawami niedrożności jelit, pozostaje do rozważania tzw. żywienie pozajelitowe, czyli podawanie składników odżywczych drogą dożylną. W wymienionych sytuacjach konieczna jest konsultacja lekarza, który wspólnie z pacjentem i rodziną może podjąć odpowiednie decyzje.
dr Wojciech Leppert
-
Jak postępować u chorych z dusznością?
Obok bólu, jednym z najczęstszych i najbardziej dokuczliwych objawów, występujących u chorych w opiece paliatywnej jest duszność. W leczeniu objawowym duszności najczęściej podaje się morfinę drogą doustną bądź podskórną ze strzykawki przez igłę motylek, albo, co 4 godziny we wstrzyknięciach, albo przez pompę infuzyjną zasilaną baterią, która podaje lek w sposób ciągły.
Istotną rolę w łagodzeniu duszności odgrywają glikokortykoidy (deksametazon) i leki rozszerzające oskrzela, zwykle podawane drogą wziewną. Te ostatnie najczęściej podaje się u chorych z przewlekłą chorobą obturacyjną płuc (POCHP). Ponieważ duszności często towarzyszy lęk, najczęściej stosuje się również leki uspokajające np. midazolam, lorazepam. Często podaje się również tlen, wytwarzany przez koncentratory, które można wypożyczyć w jednostkach opieki paliatywnej.
W przypadku napadu duszności można w pierwszej kolejności otworzyć okno bądź uruchomić wiatrak przy łóżku pacjenta. Należy zastosować dodatkową dawkę leków przepisanych do podawania regularnego (midazolam, morfina), można również podać tlen.
dr Wojciech Leppert
-
Jak leczony jest ból u chorych na nowotwory i inne schorzenia przewlekłe?
W leczeniu bólu przewlekłego, w tym zwłaszcza u chorych na nowotwory, bardzo ważne jest, aby leki przeciwbólowe zalecane przez lekarza i pielęgniarkę były przyjmowane w regularnych odstępach czasu. Oprócz podawania regularnego leków najczęściej, co 4 godziny lub co 12 godzin, bądź w przypadku stosowania plastrów, co 3 lub co 3,5 dnia konieczne jest, aby pacjenci byli zaopatrzeni w szybko działające leki opioidowe, które podawane są, w przypadku wystąpienia nagłych napadów bólu, nazywanych bólami przebijającymi.
Należy podkreślić, iż właściwe stosowanie silnych leków przeciwbólowych, nazywanych opioidami, nie grozi uzależnieniem psychicznym, czyli narkomanią. Leki te bowiem są stosowane w celu skutecznego złagodzenia bólu, a nie uzyskania efektów psychologicznych np. euforii. Natomiast należy pamiętać o konieczności stopniowego zmniejszania dawek opioidów, w przypadku, kiedy ból ustąpił lub został skutecznie uśmierzony innymi metodami. Nagłe przerwanie leczenia opioidami może, bowiem spowodować wystąpienie tzw. zespołu odstawienia, który jest niebezpieczny dla zdrowia, a nawet życia chorych.
dr Wojciech Leppert
-
Czy obrzęk limfatyczny można wyleczyć?
Obrzęk limfatyczny jest chorobą przewlekłą i niestety postępującą. Dzięki profilaktyce można zmniejszyć rozmiar obrzęku i spowolnić jego rozwój, ale nie wyleczyć. Stopień niewydolności naczyń limfatycznych jest najczęściej stały i nieodwracalny.
mgr Magdalena Kojs
-
Czy terapia przeciwobrzękowa jest skuteczna i jak długo powinna trwać ?
Kompleksowa terapia przeciwobrzękowa stymuluje transport limfy, przyspiesza jej ewakuację, a tym samym zmniejsza rozmiary obrzękniętej kończyny. Przynosi zawsze korzystne efekty. Terapia będzie krótsza u pacjentów w mniej zaawansowanym stadium rozwoju obrzęku, a dłuższa im stadium będzie wyższe. Terapia w tych przypadkach powinna trwać od 2-3 tygodni nawet do 6-7 tygodni.
mgr Magdalena Kojs
-
Jak dbać o kończynę z obrzękiem limfatycznym? Czy są jakieś szczególne zalecenia?
Istnieje szereg wskazań co do sposobu postępowania z kończyną z obrzękiem limfatycznym. Oto najważniejsze z nich:
- nie można przeciążać kończyny nadmiernym wysiłkiem i długotrwałą pracą w jednej pozycji;
- na ręce po stronie mastektomii nie należy: pobierać krwi, robić zastrzyków, mierzyć ciśnienia;
- w przypadku złamania ręki należy usztywnić ją otwartą łuską gipsową, a nie tradycyjnym zamkniętym gipsem;
- w przypadku obrzęku ręki nie należy nią dźwigać ciężkich przedmiotów;
- należy unikać skaleczeń, zadrapań, ukąszeń owadów; wszelkie prace w ziemi (pielenie, przesadzanie kwiatów itp.) wykonywać trzeba zawsze w rękawiczkach;
- należy dbać o właściwą pielęgnację skóry – kremować odpowiednimi preparatami natłuszczającymi dostępnymi w aptekach.
mgr Magdalena Kojs
-
Jaka odzież kompresyjna jest dobra, gdzie ją kupić?
W celu leczenia obrzęku limfatycznego należy zawsze dobrać produkt indywidualnie dla pacjenta. Należy zastanowić się nad stopniem ucisku (kompresji), rodzajem materiału, wykonać pomiary, aby dopasować rozmiar. Produkty o nieokreślonej sile ucisku i niedopasowane do pacjenta nie będą zabezpieczały przed dalszą progresją choroby. Wyroby przeciw żylakowe, dostępne w wielu aptekach bądź punktach medycznych (pończochy, rajstopy) nie mają najczęściej wystarczającej kompresji potrzebnej pacjentom z obrzękiem limfatycznym.
mgr Magdalena Kojs
W możliwie szybkim terminie, z reguły nie przekraczającym 24 godzin, prześlemy na podany adres e-mail odpowiedź specjalisty.
*Aby przesłać nam swoje pytanie należy wpisać je w pole “Twoje pytanie” oraz podać adres e-mail. Nie wymagamy od Państwa podawania żadnych innych danych kontaktowych, a adres e-mail pozostanie wyłącznie do wiadomości Redakcji.
W ramach formularza kontaktowego udzielamy odpowiedzi w dni robocze – od poniedziałku do piątku – jedynie na pytania dotyczące opieki nad przewlekle chorym pacjentem. Przekazywane Państwu informacje będą miały charakter ogólny, bez odnoszenia się do konkretnych przypadków medycznych, w których dla postawienia właściwej diagnozy niezbędny będzie bezpośredni kontakt ze specjalistą.
Dziękujemy za wysłanie wiadomości.