Motyle dla Hospicjum
Obrzęk limfatyczny
Blog wolontariusza
Forum
Finansowanie
Partnerzy
Odpowiedzi specjalisty
-
Komu nie przysługuje renta socjalna?
Renta socjalna nie przysługuje jednak osobie, która:
- ma ustalone prawo do emerytury, uposażenia w stanie spoczynku, renty z tytułu niezdolności do pracy, renty inwalidzkiej, renty strukturalnej, świadczenia przedemerytalnego lub zasiłku przedemerytalnego,
- pobiera świadczenia o charakterze rentowym z instytucji zagranicznych,
- jest tymczasowo aresztowana albo odbywa karę pozbawienia wolności,
- ma ustalone prawo do renty rodzinnej (części renty) przez jednostkę organizacyjną Zakładu lub przez inny niż ta jednostka organ emerytalno-rentowy (np. KRUS), w wysokości przekraczającej 200% kwoty najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy,
- jest właścicielem lub posiadaczem (samoistnym lub zależnym) nieruchomości rolnej w rozumieniu Kodeksu cywilnego o powierzchni użytków rolnych przekraczających 5 ha przeliczeniowych lub – jako współwłaściciel – ma udział w takiej nieruchomości, który przekracza 5 ha przeliczeniowych.
Jak wcześniej wspomniano, renta socjalna nie przysługuje osobie, która jest uprawniona do renty z tytułu niezdolności do pracy. Jednakże od tej zasady istnieje wyjątek. Dotyczy on osoby, która:
- ma ustalone prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy, w tym tzw. renty uczniowskiej oraz
- ma ustalone prawo do renty rodzinnej, przy czym wysokość renty rodzinnej jest niższa lub równa 200% kwoty najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy,
- jeśli osoba ta pobiera rentę rodzinną jako świadczenie wyższe lub wybrane.
Organ rentowy, rozpatrując uprawnienia do renty socjalnej na wniosek takiej osoby, będzie opierał się na orzeczeniu stanowiącym podstawę do ustalenia prawa do renty. Renta socjalna zostanie przyznana, o ile spełnione zostały warunki do renty socjalnej określone w art. 4 ust. 1 ustawy o rencie socjalnej.
Osoba, która była uprawniona do renty socjalnej i której prawo do tej renty ustało w związku z osadzeniem w areszcie wskutek tymczasowego aresztowania lub w zakładzie karnym w celu odbycia kary pozbawienia wolności, może zgłosić wniosek o przyznanie renty socjalnej w wysokości 50% kwoty tej renty.
W tym przypadku renta przysługuje tylko takiej osobie, która spełnia łącznie następujące warunki:
- jest osobą samotnie gospodarującą,
- nie posiada innego przychodu,
- nie ma ustalonego prawa do renty rodzinnej,
- jest właścicielem lokalu mieszkalnego (domku jednorodzinnego) albo przysługuje jej spółdzielcze prawo do lokalu albo jest najemcą lokalu mieszkalnego wchodzącego w skład mieszkaniowego zasobu gminy, innych jednostek samorządu terytorialnego albo stanowiącego własność Skarbu Państwa lub państwowych osób prawnych oraz
- zobowiąże się pisemnie, że z kwoty tej renty będzie dokonywała opłat z tytułu czynszu lub innych należności za lokal mieszkalny (dom jednorodzinny), a w lokalu tym (domu) nie przebywają inne osoby.
mgr Grażyna Jaroszyk
-
Czy po zabiegu mastektomii można wykonywać masaż pleców?
Masaż jest przeciwwskazany w okresie trwania aktywnej choroby nowotworowej oraz do czasu, gdy chory nie jest uznany za wyleczonego. Jest sprawą niezwykle istotną, aby u osób po mastektomii w przypadku pojawienia się nowych dolegliwości (w tym np. bólu pleców) najpierw ustalić ich przyczynę, dopiero potem podejmować leczenie, rehabilitację. Ostateczniej odpowiedzi na to pytanie powinien udzielić zatem lekarz onkolog.
Po chorobie nowotworowej nie powinno się oddawać zabiegowi masażu klasycznego. Jedyny rodzaj dozwolonego masażu to masaż relaksacyjny, który wykonywany jest bardzo delikatnie i nie powoduje działania stymulującego na układ nerwowy.
Zdiagnozowaniem źródła bólu pleców może zająć się w kolejności: prowadzący lekarz onkolog, lekarz ortopeda bądź doświadczony fizjoterapeuta. Do zasadniczych pytań o charakter bólu można przykładowo zaliczyć następujące kwestie:
– Czy ból towarzyszy jakiemuś konkretnemu ruchowi?
– Czy boli cały czas, czy tylko okresowo?
– Czy boli w każdej pozycji ?
– Czy występują jeszcze jakieś inne objawy?
– Jaka jest postawa ciała, obciążenia kręgosłupa?Odpowiedzi na te pytania pozwolą specjaliście określić pochodzenie bólu kręgosłupa i podjąć prawidłowe kroki w celu rozpoczęcia leczenia oraz rehabilitacji.
mgr Magda Kojs
-
Czy po raku prostaty można korzystać z zabiegów na macie magnetycznej?
Wiele zabiegów fizykalnych jest przeciwwskazanych u chorych z chorobą lub nawet po przebyciu choroby nowotworowej. Pole magnetyczne zaś należy do grupy zabiegów, które powodują stymulację metabolizmu tkanek i tym samym mogą wpływać na przyspieszenie procesu nowotworzenia. Pole magnetyczne jest w tym wypadku przeciwwskazane.
mgr Magda Kojs
-
Jak leczyć ból kręgosłupa w raku prostaty. Czy ból spowodowany jest rwą kulszową czy poważniejszym problemem?
Przed rozpoczęciem leczenia bólu kręgosłupa w chorych z rakiem prostaty należy przede wszystkim zgłosić się do lekarza onkologa, by wykluczyć najpoważniejszą sytuację jaką mogą być przerzuty nowotworu do kości kręgosłupa. Jest to sprawa priorytetowa. Badaniami, które w tym wypadku można wykonać są: rtg kręgosłupa, scyntygrafię kości bądź rezonans magnetyczny. Nie rozpoznane i nie leczone ognisko przerzutu do kości może mieć bardzo poważne konsekwencje.
W przypadku rwy kulszowej jak i przerzutu do kości objawy mogą być bardzo zbliżone. Może występować mrowienie w nodze, drętwienie, ból kręgosłupa, trudności ze wstawaniem, obniżenie siły mięśni w jednej lub obu nogach itp. Objawów tych nie należy bagatelizować i zawsze najpierw zwrócić się pilnie do lekarza onkologa.
W stwierdzeniu innej niż przerzuty przyczyny bólu pomorze lekarz specjalista rehabilitacji i doświadczony fizjoterapeuta. Najczęstszym źródłem bólu kręgosłupa są zmiany wynikające z przeciążenia i nawykowej złej postawy. Mogą one rozwinąć się dając objawy tzw. „rwy kulszowej”. Po wykluczeniu innych zmian w kręgosłupie można rozpocząć diagnozowanie i leczenie problemu bólowego w odcinku lędźwiowym.
Leczenie rwy kulszowej powinno być zawsze „celowane”, czyli indywidualnie dostosowane do rozpoznanego problemu. Program rehabilitacji z uwzględnieniem innych chorób współistniejących powinien dobrać fizjoterapeuta. Należy wystrzegać się szablonów ćwiczeń dostępnych w internecie czy w czasopismach. Nie ma bowiem ćwiczeń, które pomagają wszystkim – należy je dobrać indywidualnie.mgr Magda Kojs
-
Jak leki są najczęściej stosowane w leczeniu bólu u chorych na nowotwory i inne schorzenia przewlekłe?
W leczeniu bólu przewlekłego, w tym zwłaszcza u chorych na nowotwory, najczęściej stosowane są leki przeciwbólowe z grupy tzw. analgetyków opioidowych, nazywane również krócej opioidami lub opiatami. Najogólniej rzecz ujmując leki te wykazują silne działanie przeciwbólowe, poprzez łączenie i aktywację tzw. receptorów opioidowych, które zlokalizowane są głównie w układzie nerwowym ośrodkowym. W ostatnich latach okazało się, że opioidy wykazują także tzw. działanie obwodowe poprzez działanie na receptory opioidowe, które występują w miejscu stanu zapalnego.
dr Wojciech Leppert
-
Czy terapia opioidami jest bezpieczna?
Ogólnie można odpowiedzieć twierdząco. Ważne jest jednak ścisłe przestrzegania przez pacjenta i opiekunów zaleceń lekarza i pielęgniarki, odnośnie dawkowania analgetyków opioidowych. Równie ważna jest regularna obserwacja pacjentów, pod kątem efektu przeciwbólowego i możliwych działań niepożądanych czyli efektów ubocznych leczenia.
Do najczęściej występujących działań niepożądanych opioidów należą nudności i wymioty, zaparcie stolca, senność, uzależnienie fizyczne. Rzadko obserwowanym objawem niepożądanym jest depresja oddechowa, która może wystąpić przy znacznym przedawkowaniu opioidu, objaw ten zwykle poprzedza senność i utrata kontaktu z pacjentem.
dr Wojciech Leppert
-
W jaki sposób zapobiegać wystąpieniu objawów ubocznych opioidów?
Istotnym elementem leczenia opioidami jest zapobieganie wystąpienia objawów niepożądanych. W tym celu stosuje się leki przeczyszczające, przy czym zwykle muszą być one podawane regularnie, przez cały okres stosowania opioidów, ponieważ objaw ten zazwyczaj nie ustępuje w trakcie leczenia. Najczęściej zaleca się także profilaktycznie leki przeciwwymiotne, podczas rozpoczynania podawania opioidów, co pozwala na zapobieganie wystąpieniu nudności i wymiotów. Objawy te zwykle, choć nie zawsze, ustępują po kilku dniach leczenia opioidami, dlatego podawanie leków przeciwwymiotnych nie musi być kontynuowane przez cały okres leczenia opioidami, a jedynie na początku terapii.
W celu uniknięcia nadmiernej senności stosuje się na początku leczenia niskie dawki opioidów, w razie potrzeby zwiększając dawki, do uzyskania skutecznego efektu przeciwbólowego. W przypadku wystąpienia senności czy zaburzeń świadomości, zwykle konieczne jest zmniejszenie dawki opioidu, bądź wydłużenie okresu pomiędzy podaniem kolejnych dawek. W razie wystąpienia powyższych objawów, wskazany jest kontakt z lekarzem bądź pielęgniarką opiekującymi się pacjentem. Rzadkim objawem ubocznym leczenia opioidami jest depresja (zwolnienie) oddychania. W normalnych warunkach częstość oddechów wynosi ok. 16 na minutę, w przypadku depresji oddechowej ulega znacznemu zmniejszeniu. Depresja oddechowa wywołana jest zwykle przedawkowaniem opioidów i zazwyczaj poprzedzona jest okresem senności, czy utrudnionego kontaktu z pacjentem. W przypadku depresji oddechowej chory może być nieprzytomny (bez kontaktu logicznego), jeżeli niepodjęte zostanie leczenie, może nastąpić śmierć pacjenta. Jeżeli zauważamy niepokojące objawy, które mogą wskazywać na depresję oddechową, należy wezwać lekarza, pielęgniarkę opiekującymi się pacjentem lub pogotowie ratunkowe. Leczenia polega zwykle na podaniu leków antagonizujących efekty podania opioidów (nalokson) i przerwaniu leczenia opioidami.
Warto pamiętać o tzw. uzależnieniu fizycznym od opioidów, które polega na zmianach w organizmie pacjenta na poziomie receptorów. Praktycznym wnioskiem jest konieczność stopniowego odstawiania opioidów, jeżeli ból ustąpił i nie istnieje konieczność dalszego leczenia opioidami. W praktyce, u chorych z zaawansowanymi schorzeniami, taka sytuacja zdarza się rzadko. Jeżeli jednak możliwe jest zakończenie leczenia opioidami, należy stopniowo zmniejszać dawki, pod nadzorem lekarza lub pielęgniarki. Błędem jest nagłe odstawienie opioidu, zwłaszcza jeżeli chory przyjmował lek regularnie, przez dłuższy okres czasu. Mogą wówczas pojawić się tzw. objawy odstawienia opioidów, do których zalicza się niepokój, dreszcze, kichanie, duszność, zaburzenia układu krążenia, które nieleczone mogą prowadzić nawet do śmierci pacjenta. Konieczne jest wówczas podanie uprzednio przyjmowanego przez chorego opioidu, co powoduje ustąpienie objawów.
dr Wojciech Leppert
-
Jakie są drogi podawania opioidów?
Najprostszą i zwykle wygodną dla pacjenta drogą podania opioidów jest droga doustna. Najczęściej lek podawany jest wówczas w postaci kropli, roztworu wodnego lub tabletek. Tą drogą podawane są tramadol, kodeina, dihydrokodeina, morfina, oksykodon, metadon. Równie, a niekiedy nawet wygodniejszą drogą podania opioidów jest droga przez skórna, przy czym leki stosowane są wówczas w postaci tzw. plastrów. Tą drogą stosuje się dwa leki opioidowe: fentanyl i buprenorfinę.
Niekiedy istnieje konieczność zmiany drogi podania leku z doustnej lub przez skórnej na podskórną lub rzadziej dożylną. Dotyczy to zwykle chorych z zaburzeniami połykania, pacjentów nieprzytomnych, chorych z silnym bólem lub dusznością, kiedy leki podawane doustnie lub przez skórnie nie zapewniają skutecznego leczenia. Zwykle jeden z wymienionych leków (tramadol, morfina, oksykodon) jest wówczas podawany drogą podskórną, poprzez igłę „motylek” zakładaną pod skórę, we wstrzyknięciach, zwykle co 4-6 godzin, bądź w sposób ciągły, poprzez przenośną pompę infuzyjną, zasilaną baterią.
Niekiedy, przy rozwoju bolesnych owrzodzeń na skórze, opioidy stosowane są w postaci żelu, w okolicy zmian chorobowych. Zaletą takiego leczenia jest obok miejscowego łagodzenia bólu, brak istotnych działań niepożądanych opioidów.
Rzadko stosowaną drogą podania opioidów stanowi tzw. droga dokanałowa, kiedy leki podawane są do przestrzeni zewnątrzoponowej lub podpajęczynówkowej, w obrębie kręgosłupa. Podawania leków tą drogą ma uzasadnienie, jeżeli terapia wymienionymi wyżej drogami nie przynosi dobrego efektu przeciwbólowego bądź jeżeli występują nasilone działania uboczne opioidów. Takie sytuacje zdarzają się jednak rzadko. Jeżeli podjęta zostanie decyzja o podawaniu leków tą drogą, konieczny jest zabieg założenia specjalnego cewnika do kręgosłupa i wyprowadzenia pod skórą, celem możliwości podawania opioidów. Zabieg ten przeprowadza wyszkolony w leczeniu bólu lekarz anestezjolog.
dr Wojciech Leppert
-
Czy istnieją różnice pomiędzy poszczególnymi opioidami?
Ogólnie, mechanizm działania opioidów jest podobny, jednak poszczególne leki różnią się, jeśli chodzi o efekty przeciwbólowe i objawy uboczne.
Wyróżnia się dwie grupy opioidów: tzw. słabe opioidy, do których należą tramadol, kodeina i dihydrokodeina oraz tzw. silne opioidy, do których zalicza się morfinę, oksykodon, fentanyl, buprenorfinę i metadon. Słabe opioidy, jak sama nazwa wskazuje, wykazują słabszy efekt przeciwbólowy od silnych opioidów i podawane są zwykle w bólu o umiarkowanym nasileniu. Jeżeli ból wykazuje silne natężenie, bądź nie ustępuje po podaniu słabych opioidów, zaleca się silne opioidy.Podawanie każdego z opioidów rozpoczyna się od niskich dawek, które w razie potrzeby zwiększa się, celem uzyskania skutecznego złagodzenia bólu. Rozpoczynanie terapii opioidami od niskich dawek ma na celu ograniczenie działań ubocznych.
Jak wspomniano, poszczególne leki różnią się miedzy sobą działaniami ubocznymi. Ogólnie można stwierdzić, iż słabe opioidy zwykle, choć nie zawsze, cechuje mniej działań ubocznych od silnych opioidów. W przypadku słabych opioidów zwykle obserwuje się mniej nasiloną senność, rzadziej występują zaburzenia świadomości. W przypadku tramadolu zwykle mniej nasilone jest zaparcie stolca, w porównaniu do kodeiny, dihydrokodeiny czy silnych opioidów.
U chorych leczonych plastrami fentanylu bądź buprenorfiny, zwykle mniej nasilone jest zaparcie stolca, rzadziej występują nudności i wymioty, w porównaniu do morfiny czy oksykodonu podawanymi drogą doustną. Należy podkreślić, że efekt przeciwbólowy i tolerancja leczenia opioidami są bardzo indywidualne u poszczególnych pacjentów.
dr Wojciech Leppert
-
Czy w leczeniu bólu u chorych na nowotwory i inne schorzenia przewlekłe stosowane są inne leki przeciwbólowe?
Tak, jedne z częściej stosowanych grup leków przeciwbólowych stanowią paracetamol i niesterydowe leki przeciwzapalne, które określa się w literaturze jako tzw. leki nieopioidowe. Paracetamol wykazuje działanie przeciwbólowe i przeciwgorączkowe i jest lekiem dostępnym bez recepty. Jest to dość skuteczny lek przeciwbólowy, jednak działa przez okres 4-6 godzin. Dawka leku, to zwykle 500 mg (1 tabletka) podawana najczęściej 2-4 razy dziennie. Lek jest bezpieczny, ale w większych dawkach podawanych regularnie może wywołać problemy wątrobowe, zwłaszcza u chorych niedożywionych.
Niesterydowe leki przeciwzapalne (NLPZ), podobnie jak paracetamol, wykazują działanie przeciwbólowe i przeciwgorączkowe, a ponadto efekt przeciwzapalny. Z tego powodu leki te są bardzo powszechnie stosowane u chorych z chorobą zwyrodnieniową stawów, a u chorych na nowotwory, w bólach związanych z przerzutami do kości. Choć leki te często są skuteczne, należy pamiętać o dość licznych działaniach ubocznych, które mogą m. in. spowodować uszkodzenie błony śluzowej żołądka, czy zaburzenia funkcji nerek, obrzęki kończyn dolnych. Istnieją liczne preparaty z tej grupy leków m. in. ibuprofen (dostępny bez recepty), ketoprofen, diklofenak, naproksen. Podczas terapii NLPZ, u większości, a zwłaszcza u starszych chorych, zwykle zalecane są równocześnie leki hamujące możliwe uszkodzenie błony śluzowej żołądka (najczęściej omeprazol lub pantoprazol). Wskazane jest skonsultowanie z lekarzem bądź pielęgniarką przyjmowanie leków z grupy NLPZ.
Warto podkreślić, iż można równocześnie podawać paracetamol bądź jeden z leków niesterydowych przeciwzapalnych razem ze słabym bądź silnym opioidem. Takie połączenie może przynieść korzystne efekty przeciwbólowe. Można również podawać równocześnie paracetamol z jednym z leków niesterydowych przeciwzapalnych.Nie należy natomiast stosować równocześnie dwóch leków z grupy leków niesterydowych przeciwzapalnych (np. diklofenaku i ibuprofenu), ponieważ połączenie takie nie powoduje zwiększenia efektu przeciwbólowego, natomiast znacznie wzrasta ryzyko objawów ubocznych.
Do grupy leków niesterydowych przeciwzapalnych zalicza się również metamizol. Stosowanie tego leku może być skuteczne, zwłaszcza przy napadach bólu kolkowego jelit, dróg żółciowych, czy układu moczowego, jednak regularne podawanie tego leku nie jest zalecane, ze względu na możliwość wystąpienia poważnych powikłań ze strony szpiku kostnego.W niektórych rodzajach bólu, zwłaszcza w tzw. bólu neuropatycznym (związanym z uszkodzeniem układu nerwowego), lekarz może zalecić dodatkowe leki, które wykazują działanie przeciwbólowe, choć ich główne działanie nie jest związane z leczeniem bólu. Przykładem mogą być leki przeciwdrgawkowe (karbamazepina, klonazepam, gabapentyna, pregabalina), leki przeciwdepresyjne (amitryptylina, mianseryna), glikokortykoidy (deksametazon) czy leki miejscowo znieczulające (lidokaina, bupivakaina).
dr Wojciech Leppert
W możliwie szybkim terminie, z reguły nie przekraczającym 24 godzin, prześlemy na podany adres e-mail odpowiedź specjalisty.
*Aby przesłać nam swoje pytanie należy wpisać je w pole “Twoje pytanie” oraz podać adres e-mail. Nie wymagamy od Państwa podawania żadnych innych danych kontaktowych, a adres e-mail pozostanie wyłącznie do wiadomości Redakcji.
W ramach formularza kontaktowego udzielamy odpowiedzi w dni robocze – od poniedziałku do piątku – jedynie na pytania dotyczące opieki nad przewlekle chorym pacjentem. Przekazywane Państwu informacje będą miały charakter ogólny, bez odnoszenia się do konkretnych przypadków medycznych, w których dla postawienia właściwej diagnozy niezbędny będzie bezpośredni kontakt ze specjalistą.
Dziękujemy za wysłanie wiadomości.