Mama jest chora na raka przewodów żółciowych. Od 3 miesięcy nie wstaje, a od 3 tygodni nie przyjmuje pokarmów i napojów. Nie może przełknąć nawet kropli wody. Codziennie podawane są płyny w kroplówce (0,5 l). Jest objęta opieką hospicjum domowego, a polega to na tym, że pielęgniarka przychodzi podłączyć kroplówkę, z lekarzem prowadzącym jest w kontakcie telefonicznym. Wczoraj padła propozycja zaprzestania podawania kroplówek z powodu obrzęków nóg i dłoni. Bardzo trudna dla nas decyzja. Nie wiemy, na ile kroplówki pomagają, a na ile nie pomagają w tej okrutnej walce? Mama jest bez kontaktu, cały czas śpi, reaguje jedynie przy poruszaniu.

U pacjentów w zaawansowanej fazie choroby nowotworowej najczęściej dochodzi do rozwoju zaburzeń układu krążenia i czynności nerek. W takiej sytuacji podanie nawet niewielkiej ilości płynów może powodować nasilenie niewydolności krążenia, czego objawem mogą być obrzęki, a w skrajnych sytuacjach nawet obrzęk płuc. W bardzo zaawansowanej chorobie nowotworowej organizm adaptuje się do braku odpowiedniej podaży płynów poprzez zmniejszenie produkcji moczu. Decyzja o prowadzeniu nawodnienia powinna być podejmowana indywidualnie i uwzględniać gospodarkę wodno-elektrolitową, stan ogólny, rokowanie i preferencje chorych.

Z opisu sytuacji wynika, ze Mama jest obecnie w stanie ogólnym bardzo ciężkim. Jakkolwiek brzmi to bardzo przykro, czasami lepiej odstąpić od leczenia, np. w postaci podawania płynów, co zmniejsza ryzyko powikłań przewodnienia organizmu. W takich sytuacjach pozostaje dbanie o leczenie objawów np. bólu, duszności, dobra pielęgnacja, zwilżanie jamy ustnej i co może jest w tej sytuacji najważniejsze, towarzyszenie chorym.

Warto przedyskutować ten problem z lekarzem, podczas wizyty domowej i po zbadaniu Mamy. Lekarz Hospicjum Domowego ma obowiązek odwiedzać Mamę przynajmniej dwa razy w miesiącu, a w razie potrzeby częściej.

dr Wojciech Leppert